Tắc tia sữa nổi cục hay còn gọi là tắc tia sữa là một trong những vấn đề thường gặp ở các bà mẹ sau sinh trong giai đoạn cho con bú. Tắc ống dẫn sữa thường gây đau nhức, khó chịu, nếu không được can thiệp kịp thời có thể dẫn đến viêm nhiễm, thậm chí áp xe vú. Vậy nguyên nhân và cách chữa tắc tia sữa như thế nào?
1.Tắc tia sữa nổi cục là gì?
Tắc tia sữa nổi cục là hiện tượng ứ đọng sữa tiết ra nhưng không thoát ra được ở bầu ngực của mẹ khi đang cho con bú. Tắc ống dẫn sữa có thể xảy ra ở bất kỳ bà mẹ nào khi đang cho con bú, đặc biệt là những người sinh con đầu lòng. Tắc tia sữa khiến ống tuyến sữa bị ứ đọng và gây sưng tấy, viêm nhiễm, mẩn đỏ ở bầu ngực.
Khi bị tắc ống dẫn sữa, sữa sẽ vón cục thành những cục nhỏ trong ống dẫn sữa. Ngực của các bà mẹ sẽ cảm thấy căng và nóng. Khi sờ vào những chỗ sưng sẽ thấy đau. Nếu tình trạng tắc nghẽn kéo dài, mẹ có thể bị áp xe vú, sốt cao và ớn lạnh.
2.Nguyên nhân tắc tia sữa
Tắc ống dẫn sữa do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra:
Sức đề kháng của mẹ sau sinh – đây chính là nguyên nhân gây tắc tia sữa. Sau sinh kéo dài, nếu người mẹ không được chăm sóc và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng có thể dẫn đến máu lưu thông không đều và tắc tuyến sữa khi cho con bú, tình trạng kéo dài sẽ dẫn đến tắc tuyến sữa có cục cứng.
Cho con bú sai cách: Nguyên nhân chủ yếu là do mẹ chưa có kinh nghiệm chăm sóc con trong lần mang thai đầu tiên. Hút sữa sai cách dẫn đến không hút hết lượng sữa mẹ tiết ra dẫn đến tắc ống dẫn sữa khiến dòng sữa không lưu thông được, lâu dần gây tắc ống dẫn sữa.
Stress và trầm cảm sau sinh cũng khiến mẹ bị chậm sữa, tắc ống dẫn sữa. Vì vậy, sau sinh mẹ cần giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ để sữa về tốt hơn.
3.Ảnh hưởng của tắc tia sữa đối với mẹ và bé
Tắc ống dẫn sữa nếu không được can thiệp kịp thời có thể gây ra nhiều rắc rối và biến chứng nguy hiểm cho mẹ như:
Em bé sẽ không nhận đủ sữa mẹ.
Nguồn sữa khỏe mạnh của mẹ bị ảnh hưởng do trẻ bị đau, sốt nhẹ, lâu ngày có thể dẫn đến áp xe vú.
Viêm hay áp xe vú là một trong những biến chứng nguy hiểm, khó điều trị.
4.Cách chữa tắc tia sữa
Một số cách điều trị tắc tia sữa:
4.1 Chườm khăn ấm, chườm nước ấm
Để cải thiện tình trạng tắc tia sữa, mẹ có thể chườm khăn ấm và chườm nước nóng. Dưới tác động của nhiệt độ, kết hợp với chườm ấm, đắp và massage nhẹ nhàng, cục sữa sẽ dần tan ra, phá vỡ chỗ tắc, từ đó dòng sữa được lưu thông.
4.2 Massage ngực
Để kích thích và lưu thông sữa mẹ, mẹ có thể sử dụng biện pháp massage ngực. Nhiều bà mẹ sau khi đi khám đều được áp dụng các phương pháp massage, kết quả rất khả quan, sau đó có thể tự thực hiện tại nhà.
Cách xoa bóp bầu ngực: Dùng một tay hoặc cả hai tay đẩy và ép bầu ngực áp sát vào thành ngực, kết hợp xoa, ấn các vị trí giúp làm tan cục sữa. Có thể xoa bóp nhẹ nhàng, chỉ dùng lực vừa đủ, tránh đau để làm tan sữa bị tắc trong bầu ngực. Massage dần dần theo chuyển động tròn, làm liên tục các động tác này cho đến khi tình trạng tắc tia sữa được cải thiện.
4.3 Cho con bú thường xuyên hơn
Cho con bú ngay sau khi sinh là một trong những cách hiệu quả để điều trị tắc tuyến sữa, vì quá trình này hỗ trợ dòng sữa. Hơn nữa, mẹ nên cho bé bú thường xuyên, đều đặn sẽ giúp dòng sữa tự động chảy qua hoạt động bú, tạo lực hút của bé và lực đẩy của nguồn sữa tiết ra sẽ mạnh hơn.
4.4 Cho con bú đúng cách
Ngoài việc cho con bú sớm và thường xuyên, mẹ cũng nên cho con bú đúng cách để giảm tình trạng tắc tia sữa. Bên cạnh đó, sau khi bú cần vắt hết sữa thừa, vệ sinh sạch sẽ đầu vú trước và sau khi bú. Trước khi cho con bú, mẹ nên tiến hành massage nhẹ nhàng bầu ngực cho mềm để sữa dễ chảy ra hơn.
Mẹ nên để trẻ bú ở tư thế thoải mái và đúng tư thế nhất để trẻ chủ động trong việc tìm kiếm núm vú. Cho trẻ bú hết một bên rồi chuyển sang vú bên kia, bên nào bú nhiều trước.
4.5 Dùng máy hút sữa để hút sữa thừa
Trong một số trường hợp bị tắc ống dẫn sữa, cần sử dụng dụng cụ như máy hút sữa để hút sữa thừa ra ngoài trong giai đoạn đầu khi cục tắc mới hình thành cũng như vị trí gần đầu vú. Nếu cục sữa ở những vị trí sâu và phức tạp cũng như ở giai đoạn cục sữa lớn thì tác dụng của máy hút sữa bị hạn chế. Vì tác dụng lực nhỏ sẽ không hiệu quả, còn khi tác động lực lớn sẽ gây đau và ảnh hưởng đến mạch máu…
Tóm lại, tắc tia sữa là tình trạng ống dẫn sữa bị tắc, đây là một trong những vấn đề thường gặp ở các bà mẹ sau sinh trong giai đoạn cho con bú. Tắc ống dẫn sữa thường gây đau đớn, khó chịu, nếu không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến viêm nhiễm, thậm chí áp xe vú. Vì vậy, khi các mẹ cảm thấy căng tức ngực cần có biện pháp xử lý, nếu bị viêm nhiễm cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và can thiệp y tế.
