Streptococcus nhóm B( liên cầu khuẩn nhóm B) là một nhóm vi khuẩn mà phụ nữ mang thai có thể mắc phải. Đây là căn bệnh nguy hiểm, có thể gây ra những biến chứng nặng nề như nhiễm trùng huyết, viêm phổi, viêm màng não, thậm chí là tử vong ở trẻ sơ sinh.
1. Liên cầu khuẩn nhóm B ở phụ nữ mang thai là gì?
Liên cầu khuẩn nhóm B ở phụ nữ mang thai (tên tiếng Anh Group B streptococcus – GBS) là loại vi khuẩn thường gặp ở đường tiêu hóa và đường tiết niệu, sinh dục. Loại vi khuẩn này có ở 20-30% phụ nữ mang thai và thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào.
Nguyên nhân lây nhiễm Liên cầu khuẩn nhóm B: GBS không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục mà là bệnh hội sinh – sống trong cơ thể. Liên cầu khuẩn nhóm B có nguy hiểm? Trong hầu hết các trường hợp, GBS không gây hại cho phụ nữ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, GBS gây viêm cổ tử cung hoặc “nhiễm trùng đường tiết niệu” ở phụ nữ mang thai. Đặc biệt, do liên cầu khuẩn nhóm B tồn tại trong âm đạo nên có thể lây nhiễm sang trẻ sơ sinh trong quá trình chuyển dạ và gây ra một số bệnh nguy hiểm.
2. Triệu chứng nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B khi mang thai
Một số dấu hiệu cảnh báo bà bầu nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B khi mang thai bao gồm:
Chuyển dạ sớm (trước tuần 37 của thai kỳ).
Nước ối vỡ sớm trước 37 tuần mà không có dấu hiệu chuyển dạ.
Vỡ ối sớm 18-24 giờ trước khi chuyển dạ.
Sốt cao trên 37,8°C khi chuyển dạ.
Đã từng bị nhiễm GBS trong lần mang thai trước.
Phát hiện GBS trong nước tiểu khi mang thai.
Tiền sử sinh trước đây của đứa trẻ bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B.
3. Ảnh hưởng của Liên cầu khuẩn nhóm B đối với trẻ sơ sinh
Liên cầu nhóm B khi mang thai có thể gây hại cho thai nhi như: Dẫn đến sinh non, vỡ ối sớm, viêm màng ối. Ở phụ nữ mang thai, GBS cũng có thể gây nhiễm trùng tiểu, viêm bể thận, viêm tủy xương, viêm nội mạc tử cung và viêm vú sau sinh.
Ở trẻ sơ sinh, liên cầu khuẩn nhóm B được coi là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng. Nhóm vi khuẩn này có thể gây ra 2 bệnh cảnh lâm sàng ở trẻ sơ sinh:
Nhiễm trùng sơ sinh sớm: Xảy ra trong 7 ngày đầu đời, thường trong vòng 24-48 giờ sau sinh. Các triệu chứng khởi phát sớm ở trẻ em bao gồm: ngưng thở, hôn mê, hạ huyết áp, suy hô hấp và tỷ lệ tử vong cao do viêm phổi, nhiễm trùng huyết và viêm màng não.
Nhiễm trùng huyết sơ sinh muộn: Xảy ra ở trẻ từ 7 đến 90 ngày tuổi. Vi khuẩn nhóm B có thể truyền từ mẹ sang con trong quá trình chuyển dạ hoặc tiếp xúc sau đó, qua sữa mẹ bị nhiễm GBS hoặc người mẹ bị viêm vú do GBS. Hình thức nhiễm trùng các vi khuẩn nhóm B phổ biến nhất là viêm màng não ở trẻ sơ sinh. Trẻ bị viêm màng não có thể phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài như điếc, chậm phát triển trí tuệ, vận động và trí tuệ,…
4. Biện pháp phòng lây truyền liên cầu khuẩn nhóm B từ mẹ sang con
Để sàng lọc vi khuẩn nhóm B, nên thực hiện xét nghiệm GBS ở phụ nữ mang thai. Xét nghiệm được thực hiện khi thai nhi được 35 – 37 tuần, thực hiện bằng cách lấy dịch âm đạo, hậu môn để xét nghiệm.
Sau khi được chẩn đoán nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B, thai phụ cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ để tránh lây nhiễm cho thai nhi. Để phòng ngừa, các bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch từ khi bắt đầu chuyển dạ hoặc từ khi vỡ nước ối cho đến khi em bé chào đời để giảm nguy cơ vi khuẩn lây truyền từ mẹ sang em bé. Tốt nhất, nên dùng thuốc kháng sinh ít nhất 4 giờ trước khi em bé chào đời.
Hầu hết các trường hợp nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B diễn ra trong tuần đầu tiên sau sinh. Nếu trẻ có các biểu hiện như kém ăn, lơ mơ, hay càu nhàu, thở nhanh và thân nhiệt tăng, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
