Hiện nay, Việt Nam là một trong 10 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới, kéo theo sự dịch chuyển gánh nặng bệnh tật. Sa sút trí tuệ là một trong những căn bệnh điển hình nhất mà người cao tuổi ở Việt Nam thường mắc phải.
1. Sa sút trí tuệ là gì?
Sa sút trí tuệ không phải là một bệnh, nó là một hội chứng lâm sàng gây ra bởi tổn thương não. Các biểu hiện đặc trưng bao gồm suy giảm các lĩnh vực nhận thức như trí nhớ, sự chú ý, định hướng, ngôn ngữ, nhận thức, lý luận, chức năng điều hành và khả năng thực hiện các nhiệm vụ liên tục. Bên cạnh đó, sa sút trí tuệ có thể gặp ở nhiều bệnh khác nhau, trong đó phổ biến nhất là bệnh Alzheimer – căn bệnh này chiếm 60% – 80% tổng số bệnh nhân sa sút trí tuệ.
2. Triệu chứng sa sút trí tuệ
Sa sút trí tuệ thường sẽ xuất hiện với các triệu chứng sau:
Trí nhớ bị suy giảm, giai đoạn đầu tiên thường là mất trí nhớ ngắn hạn
Giảm khả năng nhận thức thời gian và không gian
Có dấu hiệu cản trở lời nói, khó tìm từ khi nói, nói sai hoặc viết sai
Không thể nhận ra người thân, người quen, đồ vật quen thuộc hoặc có thể nhận ra nhầm
Khó khăn trong ăn uống, vệ sinh cá nhân…
Sợ tiếp xúc với mọi người, rút lui khỏi công việc và xã hội
Có những thay đổi về cảm xúc
Suy giảm khả năng điều hành: giảm khả năng tính toán, giảm khả năng sáng tạo, không có khả năng đưa ra quyết định vận hành và lập kế hoạch.
Có những thay đổi về tính cách, luôn tự cho mình là trung tâm, rất kích động và bệnh sẽ trở nên tồi tệ hơn khi nó tiến triển như bị kích động bởi lời nói, hành động và những hành vi không phù hợp như đi lang thang.
Ngoài rối loạn nhận thức, sa sút trí tuệ còn có các triệu chứng rối loạn tâm lý – hành vi và suy giảm chức năng nghiêm trọng tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của bệnh.
3. Nguyên nhân gây sa sút trí tuệ
Sa sút trí tuệ gây gánh nặng lớn cho người bệnh cũng như người thân và xã hội. Các nguyên nhân chính của chứng sa sút trí tuệ bao gồm:
Do bệnh Alzheimer
Do rối loạn thần kinh và chấn thương như chấn thương sọ não…
Do nhồi máu cơ tim, viêm não, xuất huyết não
Do các rối loạn nội tiết như tiểu đường, suy giáp…
Do lạm dụng chất kích thích và sử dụng thuốc không hợp lý.
4. Cách ngăn ngừa sa sút trí tuệ
Để phòng bệnh, người cao tuổi cần:
Thường xuyên tham gia vào các hoạt động tinh thần như đọc sách và tham gia các hoạt động cộng đồng.
Người cao tuổi phải thường xuyên tập thể dục thường xuyên, nhẹ nhàng…
Giữ tinh thần luôn lạc quan, vui vẻ.
Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu và ma túy
Khi sử dụng thuốc bổ não và thuốc nuôi não, cần có đơn thuốc và tư vấn của các chuyên gia y tế
Thường xuyên kiểm tra sức khỏe của bạn và được kiểm tra sớm khi các triệu chứng xuất hiện
Sa sút trí tuệ ở người cao tuổi cần được điều trị càng sớm càng tốt. Do đó, việc chăm sóc, điều trị cho người bệnh nên được thực hiện sớm tại các cơ sở y tế uy tín.
