Ung thư biểu mô vảy tại chỗ là gì hãy cùng thongtinbenh tìm hiểu và giải đáp thắc mắc này trong bài viết của chúng tôi nhé
Ung thư biểu mô tế bào vảy là gì?
Ung thư biểu mô tế bào vảy (hay Squamous Cell Carcinoma – SCC) là một loại ung thư xuất phát từ sự phát triển không bình thường của các tế bào vảy, thuộc lớp biểu bì của da. Da, cơ quan lớn nhất trên cơ thể người, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ khỏi các tác nhân gây bệnh, điều hòa nhiệt độ cơ thể, và giúp cảm nhận môi trường xung quanh như nhiệt độ.
Cấu trúc của da bao gồm ba lớp chính: biểu bì (lớp ngoại cùng), bì, và hạ bì. Trong lớp biểu bì, có ba loại tế bào chính: tế bào vảy, tế bào đáy, và tế bào hắc tố.
Ung thư biểu mô tế bào vảy đứng ở vị trí thứ hai về số lượng ca ung thư da, sau ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC), chiếm khoảng 20% tỷ lệ mắc bệnh ung thư da. Trong thời gian ba thập kỷ gần đây, tỷ lệ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy đã tăng lên 50-200%. Tại Hoa Kỳ, có khoảng 1 triệu người mắc ung thư biểu mô tế bào vảy, theo báo cáo.
Yếu tố nguy cơ của ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy
Tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím (UV) được xem là yếu tố nguy cơ chính gây đột biến DNA, dẫn đến sự phát triển của ung thư da biểu mô tế bào vảy và các loại ung thư da khác. Do đó, những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư da bao gồm:
1. Người da trắng, tóc vàng hoặc tóc đỏ: Những người này thường thiếu sắc tố eumelanin, có vai trò bảo vệ trước tác động của tia UV (eumelanin là sắc tố tạo nên màu sẫm của tóc và da).
2. Người thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời mà không sử dụng biện pháp bảo vệ, chống nắng.
3. Thường xuyên sử dụng giường tắm nắng.
Ngoài ra, các nguyên nhân khác gây ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy có thể bao gồm:
4. Ức chế miễn dịch: Người có hệ thống miễn dịch suy giảm do nhiễm HIV hoặc sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch sau phẫu thuật ghép tạng có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy cao hơn.
5. Hút thuốc lá: Hút thuốc lá tăng nguy cơ mắc ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy, đặc biệt tại vị trí xung quanh môi.
6. Tiếp xúc với hóa chất như dầu hỏa, hắc ín, bồ hóng, arsenic.
7. Tiếp xúc với tia bức xạ ion hóa: Người tiếp xúc với tia bức xạ như bệnh nhân ung thư đã trải qua xạ trị, thợ làm việc trong các mỏ uranium có nguy cơ cao mắc ung thư da biểu mô tế bào vảy.
8. Tình trạng viêm nhiễm mạn tính của da: Tế bào ung thư biểu mô vảy có thể hình thành trên các vết loét, sẹo, vết bỏng mạn tính.
9. Nhiễm virus u nhú gai ở người (HPV) các type 5, 8, 11, 16, 18.
10. Di truyền gia đình: Các bệnh lý khô da sắc tố, ly thượng bì bọng nước loạn dưỡng, bạch tạng mắt da làm tăng nguy cơ mắc ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy.
Dấu hiệu ung thư biểu mô tế bào vảy
Ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy thường phát triển ở các vùng thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím (UV) như mặt, cổ, tay, chân… Một số trường hợp hiếm hoi có thể xuất hiện trong hốc miệng, bộ phận sinh dục hoặc lòng bàn chân. Các vùng nổi lên trên da do ung thư biểu mô tế bào vảy đôi khi khó phân biệt với các bệnh lý lành tính khác trên da.
Sang thương da do ung thư biểu mô tế bào vảy thường có những đặc điểm sau đây:
– Dạng nốt, sẩn hoặc mảng, có giới hạn rõ, màu hồng hoặc đỏ.
– Bề mặt sang thương có thể trơn láng, dày sừng hoặc lở loét. Thường dễ chảy máu.
– Gây đau nhức hoặc ngứa. Nếu sang thương xâm lấn thần kinh, có thể xuất hiện các triệu chứng như tê bì, cảm giác bỏng rát, dị cảm…
Tùy thuộc vào vị trí, mức độ xâm lấn của khối u, và đặc điểm mô học của khối u (dựa trên kết quả giải phẫu bệnh), mỗi trường hợp ung thư da có thể có nguy cơ di căn đến các hạch bạch huyết lân cận khác nhau. Tuy nhiên, di căn xa đến các cơ quan khác thường ít gặp trong trường hợp ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy.
Nếu bệnh nhân phát hiện các vết thương da có những đặc điểm nghi ngờ như đã mô tả hoặc các vết lở loét trên da không lành, việc đến các phòng khám, bệnh viện chuyên khoa Da Liễu hoặc Ung bướu để bác sĩ tiến hành thăm khám và đặt chẩn đoán là cực kỳ quan trọng.
Ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy có nguy hiểm không?
Ung thư biểu mô tế bào vảy thường diễn tiến chậm hơn so với một số loại ung thư khác, như ung thư gan, ung thư phổi, ung thư dạ dày, do đó, ít đe dọa tính mạng của bệnh nhân hơn. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, sang thương da có thể phát triển và mở rộng kích thước, xâm lấn sâu vào các cấu trúc nội tạng, gây ra quá trình điều trị kéo dài, phức tạp và tốn kém. Khi ung thư tiến triển mạnh, nó có thể gây tổn thương cho thần kinh, mạch máu và các cấu trúc xung quanh. Trong một số trường hợp, tế bào ung thư có thể di căn xa đến các cơ quan khác trong cơ thể, không thể điều trị và gây tử vong.
Trong trường hợp người bệnh mắc hội chứng suy giảm miễn dịch (HIV) hoặc sử dụng thuốc suy giảm miễn dịch sau ghép tạng, nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tế bào vảy có thể tăng lên và trở nên nguy hiểm hơn.
Về tiên lượng của ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy, có thể nói rằng nó thường có tiên lượng và khả năng phục hồi tốt. Các tổn thương da nhỏ thường có thể điều trị khỏi, và thời gian phục hồi ngắn, do đó, bệnh nhân không cần phải lo lắng quá mức khi phát hiện bệnh.
Tuy nhiên, trong trường hợp của giai đoạn cuối, khi khối u lan rộng và tác động đến các cơ quan lân cận, có thể cần phải thực hiện phẫu thuật mở rộng. Đặc biệt, các khối u gần tai, môi, xuất hiện trên sẹo cũ hoặc xâm lấn quanh hệ thần kinh có khả năng di căn cao hơn. Tỉ lệ sống còn 5 năm sau khi có di căn ung thư tế bào vảy được ước tính là 34%. (6)
