Rối loạn tiền đình là tình trạng quá trình truyền và tiếp nhận thông tin ở tiền đình bị gián đoạn hoặc tắc nghẽn. Điều này khiến tiền đình bị mất thăng bằng, cơ thể choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, buồn nôn… Các triệu chứng này lặp đi lặp lại nhiều lần và xuất hiện đột ngột. khiến bệnh nhân rất khó chịu, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và khả năng lao động của người bệnh.
Rối loạn tiền đình là gì?
Rối loạn tiền đình là hội chứng gây mất thăng bằng cho cơ thể, trong đó biểu hiện cụ thể nhất là các hiện tượng: hoa mắt, chóng mặt, ngoài ra còn kèm theo ù tai, buồn nôn.
Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới tính nam hay nữ.
Phân loại
Rối loạn tiền đình có nguồn gốc ngoại vi
Do tổn thương hệ thống tiền đình ở vị trí ngay vùng tai trong. Các triệu chứng thường choáng ngợp, bệnh nhân chóng mặt và mất thăng bằng nhiều nhưng không nguy hiểm đến tính mạng. Hầu hết mọi người đều mắc phải nhóm bệnh này
Rối loạn tiền đình có nguồn gốc trung ương
Rối loạn tiền đình trung ương do tổn thương nhân tiền đình ở thân não, tiểu não. Nhóm bệnh này hiếm gặp, triệu chứng không rầm rộ. Tuy nhiên, nhóm bệnh này thường nguy hiểm và khó điều trị hơn so với các bệnh lý tiền đình có nguyên nhân ngoại biên.
Nguyên nhân gây ra bệnh rối loạn tiền đình là gì?
Nguyên nhân tiền đình ngoại biên
Viêm dây thần kinh tiền đình: Do virus zona, thủy đậu, quai bị (chiếm khoảng 5% trường hợp) gây liệt dây thần kinh tiền đình dẫn đến chóng mặt xuất hiện đột ngột, kéo dài nhiều giờ đến vài tháng nhưng không bị rối loạn thính giác (khác với hội chứng Meniere).
Rối loạn chuyển hóa: đái tháo đường, nhiễm độc niệu, suy giáp …
Các nhóm nguyên nhân khác:
• Hội chứng Meniere: Phù nề tai trong
• Viêm tai giữa cấp tính và mãn tính
• Biến dạng tai trong.
• Tổn thương tai trong
• Khối u dây thần kinh số VIII
• Sỏi nhĩ.
• Tác dụng không mong muốn của thuốc (streptomycin, gentamycin …); rượu, ma túy
• Say xe
• Nhãn cầu: Nhìn đôi
Nguyên nhân tiền đình trung ương
• Suy tuần hoàn nền;
• Hạ huyết áp thế đứng;
• Hội chứng Wallenberg;
• Nhồi máu tiểu não;
• Bệnh đa xơ cứng;
• Khối u tiểu não …
• Đau nửa đầu.
• Bệnh Parkinson;
• Giang mai thần kinh,
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh rối loạn tiền đình như:
Tuổi tác: Bất cứ ai ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, tuy nhiên người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người trẻ tuổi. Ước tính cứ 100 người trên 40 tuổi trở lên thì có 35 người bị rối loạn tiền đình.
Tiền sử chóng mặt: Những người đã từng bị chóng mặt rất dễ bị chóng mặt, choáng váng, mất thăng bằng … trong tương lai. Tăng nguy cơ rối loạn tiền đình.
Lưu ý: Khi có những dấu hiệu của bệnh kể trên hoặc cơ thể có những thay đổi bất thường cần đi khám càng sớm càng tốt để bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và có phương pháp điều trị kịp thời.
Dấu hiệu rối loạn tiền đình
Các triệu chứng của bệnh rối loạn tiền đình tùy thuộc vào mức độ bệnh. Mỗi người sẽ gặp các triệu chứng khác nhau.
Hội chứng tiền đình ngoại vi
Chóng mặt toàn thân: Đồ vật xoay quanh người bệnh hoặc ngược lại. Biểu hiện rõ nhất thường là khi người bệnh thay đổi tư thế, nhất là đứng lên ngồi xuống đột ngột hoặc vừa ngủ dậy.
• Cơ thể mất thăng bằng, chóng mặt, quay cuồng, cơ thể loạng choạng, không vững
• Rối loạn thị giác: hoa mắt, chóng mặt, mất phương hướng
• Rối loạn thính giác: Ù tai. Người bệnh khi có dấu hiệu ù tai phải đi khám sớm và điều trị tích cực. Nếu điều trị muộn, bệnh để lại di chứng là nghe kém (nghe kém), hoặc điếc với tiếng ve, tiếng dế .. trong tai, nhất là về đêm.
• nhãn cầu rung động.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa
• Mất ngủ, mệt mỏi, kém tập trung
• Hạ huyết áp
Hội chứng tiền đình trung ương
• Chóng mặt: Bệnh nhân thường không chóng mặt dữ dội, có cảm giác bồng bềnh như trên sóng.
• Nghe kém: Ù tai, nghe kém
• Rung giật nhãn cầu đa hướng, bao gồm rung giật nhãn cầu dọc.
• Đi bộ như người say rượu, bệnh nhân thường không đi theo đường thẳng, hoặc đi theo kiểu ngoằn ngoèo.
• Mất phối hợp vận động: Người bệnh không thể làm các động tác chính xác như: lật bàn tay, chỉ tay…
• Đôi khi có sự thay đổi giọng nói khi phát âm một số âm như âm “O”.
Chẩn đoán rối loạn tiền đình
Một cuộc kiểm tra điện, sử dụng các điện cực nhỏ đặt trên da xung quanh mắt, để đo chuyển động của mắt nhằm đánh giá các dấu hiệu của rối loạn chức năng tiền đình hoặc các vấn đề thần kinh.
Thử nghiệm xoay để đánh giá chức năng mắt và tai. Thử nghiệm sử dụng kính video hoặc điện cực để theo dõi chuyển động của mắt.
Thử nghiệm âm thanh ốc tai cung cấp thông tin về các tế bào lông trong ốc tai, bằng cách đo phản ứng của các tế bào lông này với tiếng lách cách do một loa nhỏ đưa vào trong ống tai tạo ra.
MRI sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh mặt cắt ngang của các mô cơ thể được quét. MRI não có thể phát hiện khối u, đột quỵ và các bất thường mô mềm khác có thể gây chóng mặt hoặc ngất xỉu.
Các phương pháp điều trị rối loạn tiền đình hiệu quả
- Thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ, dùng đúng thuốc, đủ liều theo chỉ định của bác sĩ. Loại thuốc và liều lượng sử dụng đối với mỗi người là khác nhau, tùy thuộc vào việc thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng để xác định nguyên nhân và mức độ bệnh.
- Tập các bài tập phục hồi chức năng tiền đình. Các bài tập này sẽ giúp tăng cường sự phối hợp của các bộ phận trong cơ thể, giúp não bộ nhận biết và xử lý tín hiệu từ tiền đình một cách trơn tru và nhịp nhàng hơn.
- Thường xuyên tập thể dục: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe, tăng cường tuần hoàn máu, giúp tuần hoàn máu lên não ổn định. Đồng thời giảm áp lực, căng thẳng cho người bệnh.
- Cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi
- Có chế độ ăn uống hợp lý: Ăn uống đầy đủ các chất, cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ăn nhiều rau, củ, quả; Hạn chế đồ chiên rán, đồ ăn nhiều dầu mỡ …
- Tiến hành phẫu thuật nếu cần thiết: Nếu các biện pháp điều trị rối loạn tiền đình trên không hiệu quả, không cải thiện tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật.
Rối loạn tiền đình là tình trạng quá trình truyền và nhận thông tin của tiền đình bị rối loạn, tắc nghẽn do tổn thương dây thần kinh số 8 hoặc động mạch nuôi não hoặc các tổn thương khác ở vùng tai trong. và não. Bệnh có thể để lại những biến chứng nguy hiểm và gây đột quỵ. Vì vậy, khi có các dấu hiệu của bệnh rối loạn tiền đình, người bệnh nên đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị.
