Ung thư biểu mô vảy xâm nhập là gì hãy cùng thongtinbenh tìm hiểu và giải đáp thắc mắc này trong bài viết của chúng tôi nhé
Ung thư biểu mô tế bào vảy là gì?
Ung thư biểu mô tế bào vảy (hay còn gọi là Squamous cell carcinoma – SCC) là một dạng ung thư xuất phát từ sự phát triển không bình thường của tế bào vảy, thuộc lớp biểu bì của da. Da, cơ quan lớn nhất trên cơ thể người, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ khỏi các tác nhân gây bệnh, điều hòa nhiệt độ cơ thể và giúp cảm nhận môi trường xung quanh.
Cấu trúc của da bao gồm ba lớp chính: biểu bì (lớp ngoài cùng), bì và hạ bì. Lớp biểu bì chứa ba loại tế bào chính: tế bào vảy, tế bào đáy và tế bào hắc tố.
Ung thư biểu mô tế bào vảy đứng thứ hai về số lượng trường hợp ung thư da, ngay sau ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC), chiếm khoảng 20% tổng số ca ung thư da. Trong thập kỷ gần đây, tỷ lệ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy đã tăng lên từ 50-200%. Tại Hoa Kỳ, có khoảng 1 triệu người được báo cáo mắc bệnh ung thư biểu mô tế bào vảy.
Các triệu chứng và dấu hiệu của ung thư biểu mô tế bào vẩy
Biểu hiện lâm sàng của ung thư biểu mô tế bào vảy có thể đa dạng, nhưng mọi tổn thương trên bề mặt tiếp xúc với ánh nắng mặt trời đều cần phải gây nghi ngờ. Khối u có thể xuất hiện dưới dạng một sẩn đỏ hoặc mảng đỏ có bề mặt phủ vẩy tiết hoặc vẩy da, và có thể phát triển thành nốt hoặc vùng da dày sừng, đôi khi có bề mặt sần sùi. Trong một số trường hợp, tổn thương lớn có thể nằm dưới tầng của da xung quanh. Cuối cùng, khối u có thể gây loét và xâm lấn vào mô bên dưới.
Yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào vảy
Tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời là một yếu tố nguy cơ chính gây ra đột biến DNA, dẫn đến sự hình thành của ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy và các loại ung thư da khác. Vì vậy, những đối tượng có nguy cơ cao mắc phải ung thư da bao gồm:
1. Người da trắng, tóc vàng hoặc tóc đỏ, nhóm này thường thiếu sắc tố eumelanin, sắc tố có vai trò bảo vệ trước tác động của tia UV.
2. Người thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời mà không sử dụng biện pháp bảo vệ, chống nắng.
3. Những người thường xuyên sử dụng giường tắm nắng.
Ngoài ra, các yếu tố khác cũng có thể góp phần vào sự hình thành của ung thư da biểu mô tế bào vảy:
1. Ức chế miễn dịch: Người suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như nhiễm HIV hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch sau phẫu thuật ghép tạng, có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy cao.
2. Hút thuốc lá: Thói quen này tăng nguy cơ mắc ung thư da biểu mô tế bào vảy, đặc biệt là xung quanh môi.
3. Tiếp xúc với hóa chất như dầu hỏa, hắc ín, bồ hóng, arsenic.
4. Tiếp xúc với tia bức xạ ion hóa: Những người liên quan đến tia bức xạ, chẳng hạn như bệnh nhân đã trải qua xạ trị, thợ làm việc trong các mỏ uranium, có nguy cơ cao mắc ung thư da biểu mô tế bào vảy.
5. Tình trạng viêm nhiễm mạn tính của da: Tế bào ung thư biểu mô vảy có thể hình thành trên các vết loét, sẹo, và vết bỏng mạn tính.
6. Nhiễm virus u nhú gai ở người (Human papillomavirus – HPV) các type 5, 8, 11, 16, 18.
7. Di truyền gia đình: Các bệnh lý khô da sắc tố, ly thượng bì bọng nước loạn dưỡng, bạch tạng mắt da làm tăng nguy cơ mắc ung thư da dạng biểu mô tế bào vảy.
Ung thư biểu mô tế bào vảy có nguy hiểm không?
Ung thư biểu mô tế bào vảy thường có tốc độ phát triển chậm hơn so với một số loại ung thư khác như ung thư gan, ung thư phổi, ung thư dạ dày, do đó, không đe dọa tính mạng của bệnh nhân nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, khối u có thể tăng kích thước và xâm lấn sâu vào các cấu trúc bên trong, gây ra quá trình điều trị kéo dài, phức tạp và chi phí cao. Khi ung thư tiến triển mạnh, bệnh có thể gây tổn thương cho thần kinh, mạch máu và các cấu trúc xung quanh. Trong một số trường hợp, tế bào ung thư có thể di căn xa đến các cơ quan khác trong cơ thể, làm cho nó không thể được điều trị và có thể dẫn đến tử vong.
Đối với những người mắc hội chứng suy giảm miễn dịch (HIV) hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch sau ghép tạng, hay có các vấn đề sức khỏe như bạch cầu, ung thư biểu mô tế bào vảy có thể phát triển nhanh chóng và trở nên nguy hiểm hơn.
Phòng ngừa bệnh ung thư biểu mô tế bào vảy
Phòng ngừa ung thư da biểu mô tế bào vảy có thể thực hiện bằng cách thay đổi những thói quen không tốt. Để bảo vệ da khỏi tác động của ung thư tế bào vảy, bạn có thể:
1. Tránh ánh nắng mặt trời vào giữa ngày: Khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều chứa lượng tia UV mạnh nhất, có thể gây tổn thương da. Hạn chế làm việc hoặc hoạt động ngoài trời trong khoảng thời gian này, ngay cả trong thời tiết mùa đông hoặc trời âm u. Nếu không thể tránh khỏi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, hãy sử dụng quần áo bảo vệ hoặc kem chống nắng để giảm tác động của tia UV lên da.
2. Sử dụng kem chống nắng hàng ngày: Chọn kem chống nắng với chỉ số SPF ≥ 15 và thoa lại mỗi 2 tiếng hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đổ nhiều mồ hôi hoặc tham gia các hoạt động như bơi lội.
3. Che chắn kỹ càng: Khi ra ngoài vào thời điểm nắng gắt, hãy mặc quần áo tối màu và làm từ vải dệt chặt. Bao phủ kín tay và chân, đội mũ rộng vành để bảo vệ mặt và tai. Đeo kính râm chống tia UVA và UVB.
4. Tránh sử dụng giường tắm nắng: Đèn giường tắm có thể phát ra tia UV, làm tăng nguy cơ ung thư da. Nếu không thể tránh, hãy sử dụng kem chống nắng để bảo vệ da.
5. Kiểm tra da thường xuyên: Thực hiện kiểm tra đều đặn trên cơ thể để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Kiểm tra các vùng như tay, chân, mặt, tai, cổ, và lưng để nhận biết các thay đổi như nốt ruồi mới, tàn nhang, vết bớt, sưng, hoặc lở loét. Nếu phát hiện bất kỳ biểu hiện nghi ngờ nào, hãy đến bệnh viện chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị sớm.
