Triệu chứng ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu hãy cùng thongtinbenh giải đáp thắc mắc này qua bài viết dưới đây
Ung thư tuyến tụy là gì?
Tuyến tụy, nằm ẩn sau phúc mạc, bao gồm ba thành phần chính: đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Chức năng của tuyến tụy bao gồm việc tiết ra men tụy để hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn (gọi là chức năng ngoại tiết). Ngoài ra, tuyến tụy còn đóng vai trò quan trọng trong việc tiết ra hormon Insulin và Glucagon để điều chỉnh quá trình chuyển hóa glucose (gọi là chức năng nội tiết).
Ung thư tuyến tụy là một loại bệnh ác tính có nguồn gốc từ mô tụy, với hơn 95% các trường hợp phát triển từ mô tụy ngoại tiết, trong khi số trường hợp còn lại xuất phát từ tế bào tụy nội tiết và mô liên kết. Nguyên nhân cụ thể dẫn đến ung thư tuyến tụy chưa được xác định rõ, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh này, bao gồm di truyền (đột biến gen BRCA1, BRCA2, đột biến gen PRSS1, SPINK1, hội chứng Lynch II,…), bệnh lý mạn tính của tuyến tụy (như viêm tụy, xơ nang tụy,…), và yếu tố môi trường (như béo phì, hút thuốc, nghiện rượu,…).
Triệu chứng của ung thư tuyến tụy ở giai đoạn đầu thường khá mờ nhạt và có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Vì vậy, thường xảy ra tình trạng phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, và tiên lượng cho bệnh thường không tốt bằng so với các loại ung thư tiêu hóa khác. Tại Hoa Kỳ, chỉ có khoảng 10% trường hợp ung thư tuyến tụy được phát hiện ở giai đoạn sớm, trong khi đến 53% bệnh nhân được chẩn đoán với ung thư tuyến tụy giai đoạn IV, tức là đã di căn xa.
Dấu hiệu ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu
Triệu chứng của ung thư tuyến tụy ở giai đoạn đầu có sự đa dạng, nhưng thường không rõ ràng và không điển hình, có thể bị nhầm lẫn với nhiều bệnh khác. Điều này có thể dẫn đến việc bỏ sót bệnh ung thư tuyến tụy cho đến khi nó đã lan rộng và gây di căn xa. Dưới đây là một số dấu hiệu ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu cần được nhận biết:
1. Đau bụng và đau thắt lưng: Đau bụng thường là một trong những triệu chứng sớm phổ biến của ung thư tuyến tụy. Nó thường xuất hiện trước khi bệnh được phát hiện khoảng 1-2 tháng, thường ở vùng thượng vị và thường chỉ là đau thoáng. Đau vùng thượng vị có thể khiến bệnh nhân lầm tưởng rằng đó chỉ là triệu chứng của viêm dạ dày. Triệu chứng đau bụng trong ung thư tuyến tụy thường tăng lên sau khi ăn hoặc nằm ngửa, và giảm đi khi người bệnh cuộn tròn. Theo thời gian, đau bụng có thể tăng dần và lan sang vùng thắt lưng hoặc gây đau xuyên qua lưng. Đôi khi, đau bụng có thể bắt đầu đột ngột, do tắc nghẽn của ống tụy gây ra viêm tụy cấp.
2. Hội chứng vàng da tắc mật: Khối u tuyến tụy có thể gây tắc nghẽn đường mật, dẫn đến hội chứng vàng da tắc mật. Triệu chứng này bao gồm vàng da, vàng kết mạc mắt, nước tiểu sáng màu, phân bạc màu và ngứa ở lòng bàn tay và bàn chân. Vàng da trong trường hợp ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu thường xuất hiện liên tục và tăng dần. Đôi khi, triệu chứng vàng da có thể là lý do khiến bệnh nhân tìm kiếm sự khám và dẫn đến phát hiện bệnh ung thư tuyến tụy.
3. Chán ăn và sụt cân đột ngột: Tuyến tụy đóng vai trò quan trọng trong tiêu hóa thức ăn. Do đó, khi tuyến tụy bị tổn thương, quá trình tiêu hóa thức ăn bị ảnh hưởng nghiêm trọng, và bệnh nhân thường trở nên chán ăn và mất cân đột ngột. Ngoài ra, khi khối u tuyến tụy lớn, nó có thể ảnh hưởng đến dạ dày, gây ra các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, buồn nôn, nôn mửa và nhiều triệu chứng khác.
4. Đái tháo đường: Ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu có thể gây ra tăng đường huyết do rối loạn tiết Insulin và Glucagon, hai hormon điều hòa đường huyết của cơ thể.
Xét nghiệm cận lâm sàng chẩn đoán ung thư tụy giai đoạn đầu
Khi xuất hiện các triệu chứng hoặc dấu hiệu đáng nghi, bệnh nhân cần tới cơ sở y tế để tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Tại đây, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết để làm rõ chẩn đoán. Các phương pháp phát hiện sớm ung thư tuyến tụy hiện đang được sử dụng phổ biến bao gồm:
1. Siêu âm ổ bụng tổng quát: Phương pháp này có khả năng phát hiện khối u tuyến tụy và hạch vùng xung quanh. Tuy nhiên, kết quả có thể phụ thuộc vào kỹ năng của bác sĩ siêu âm và có thể bỏ sót những khối u tuyến tụy nhỏ.
2. Nội soi mật tụy ngược dòng và sinh thiết tuyến tụy: Phương pháp này sử dụng ống nội soi mềm được đưa qua miệng để quan sát tình trạng tụy. Ngoài ra, nó cho phép bác sĩ tiến hành sinh thiết tụy để xác định chẩn đoán.
3. Siêu âm nội soi: Siêu âm nội soi kết hợp cả nội soi và siêu âm, cho phép quan sát tổn thương tụy và hạch vùng lân cận, cung cấp thông tin chi tiết về khối u và tình trạng xung quanh.
4. Sinh thiết tuyến tụy qua da: Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể được tiến hành sinh thiết tuyến tụy thông qua da, hướng dẫn bằng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh.
5. Chụp cắt lớp vi tính (CT-Scan): Các hình ảnh CT-Scan đánh giá kích thước, đặc điểm của khối u tuyến tụy, cũng như tình trạng di căn hạch. Nó cũng có thể phát hiện tổn thương di căn xa. Dựa vào kết quả, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
6. Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI là phương pháp đánh giá khối u tuyến tụy, giúp khám phá tình trạng tụy chi tiết và chính xác hơn.
Tóm lại, việc phát hiện sớm ung thư tuyến tụy rất quan trọng để tăng cơ hội điều trị hiệu quả. Bệnh nhân ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu có nhiều cơ hội để được điều trị triệt hạ, giúp giảm nguy cơ tái phát và di căn, và cải thiện chất lượng cuộc sống.
