Bệnh quai bị có triệu chứng gì hãy cùng thongtinbenh tìm hiểu và giải đáp thắc mắc này trong bài viết của chúng tôi nhé
Bệnh quai bị là gì?
Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus quai bị (Mumps virus), thuộc giống Rubulavirus, họ Paramyxoviridae. Virus thường lan truyền qua ho, hắt hơi hoặc các tiếp xúc khác với nước bọt từ người bị nhiễm virus sang người khác.
Theo thống kê, đây là bệnh phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt cao ở những khu vực đông dân cư, nơi có khí hậu thường xuyên mát hoặc lạnh, và các khu vực có đời sống chưa được cao.
Tại Việt Nam, quai bị là một bệnh phổ biến, phân bố khắp cả nước. Bệnh thường xuất hiện vào các mùa trong năm và thường bùng phát thành từng cụm dịch nhỏ và vừa. Tỷ lệ mắc bệnh dao động từ 10-40 trường hợp trên mỗi 100.000 dân, với sự tập trung nhiều ở các tỉnh miền Bắc và Tây Nguyên.
Tỷ lệ tử vong do nhiễm quai bị thường rất thấp, không vượt quá 1 trường hợp trên mỗi 100.000 dân. Tuy nhiên, có một số trường hợp gặp các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não hoặc viêm nhiều tuyến.
Nguyên nhân gây bệnh quai bị
Quai bị là một bệnh phổ biến trên toàn thế giới và chỉ ảnh hưởng đến con người. Bất kỳ đối tượng nào, từ trẻ em đến thanh thiếu niên và người lớn đều có thể mắc phải bệnh này. Nguyên nhân của bệnh là do virus gây ra, và virus lây truyền qua đường hô hấp, tiếp xúc với chất thức ăn và giọt bắn từ đường hoặc hắt hơi khi bệnh nhân ho, hắt hơi, hoặc giao tiếp.
Một số thách thức được đặt ra liên quan đến việc virus có thể lây truyền qua đường phân và nước tiểu, vì một số nghiên cứu chỉ ra rằng virus quai bị có thể tồn tại trong nước tiểu của người bệnh trong khoảng 2-3 tuần.
Mumps virus phát triển trong huyết thanh khoảng 12-15 ngày sau khi nhiễm và sau đó lan ra các cơ quan khác. Thời gian lây lan của bệnh kéo dài từ 6 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng toàn phát sưng tuyến mang tai cho đến khoảng 2 tuần sau khi các triệu chứng bệnh xuất hiện.
Bệnh quai bị có triệu chứng gì
Tùy theo tình trạng bệnh, một số người gần như không có triệu chứng, tuy nhiên các triệu chứng thường gặp bao gồm:
– Sốt, đau mỏi người, đau cơ
– Mệt mỏi và chán ăn
– Buồn nôn, nôn
– Sưng đau tuyến nước bọt, má, cổ hoặc hàm
– Một số bệnh nhân có sưng các hạch khác hư tinh hoàn
Trong các trường hợp hiếm hơn, bệnh quai bị có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Người lớn mắc bệnh thường có tình trạng nghiêm trọng hơn so với trẻ mắc quai bị. Đáng tiếc là hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị cho bệnh này.
Sau khi nhiễm virus trong khoảng từ 7-14 ngày, người bệnh sẽ có một số triệu chứng như khó chịu, mệt mỏi, chán ăn, sốt, ớn lạnh, cảm giác đau họng và đau ở góc hàm. Sau đó, khoảng 3 ngày, tuyến mang tai của bệnh nhân sẽ dần sưng to và giảm dần trong khoảng 1 tuần. Người bệnh có thể sưng 1 hoặc 2 bên mang tai và sự sưng có thể không xảy ra cùng lúc, tuyến thứ 2 bắt đầu sưng khi tuyến 1 đã giảm sưng.
Vùng sưng của quai bị thường có đặc điểm là vết sưng lan từ má, dưới hàm, đẩy tai lên trên và ra ngoài; trong một số trường hợp đặc biệt có thể lan đến ngực gây phù trước xương ức. Người bệnh sẽ có cảm giác đau ở vùng bị sưng, nhưng da ở vùng sưng không nóng và sung huyết.
Trong thời gian này, bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi nói chuyện và ăn uống. Tuy nhiên, có khoảng 25% bệnh nhân nhiễm virus mà không có dấu hiệu rõ rệt, vô tình trở thành nguồn lây truyền bệnh cho những người xung quanh.
Biện pháp điều trị và phòng ngừa bệnh quai bị
Điều trị và phòng ngừa quai bị
Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh quai bị, do đó phương pháp điều trị chủ yếu là hỗ trợ và chăm sóc người bệnh, đồng thời phòng ngừa các biến chứng của bệnh như sau:
– Khi xuất hiện dấu hiệu đau ở vùng mang tai, nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác bệnh, vì viêm tuyến nước bọt không nhất thiết do virus quai bị mà cũng có thể do các loại virus hoặc vi khuẩn khác gây ra.
– Sử dụng các loại thuốc hạ sốt và giảm đau để giảm nhẹ các triệu chứng.
– Uống nhiều nước để bù nước và chất điện giải, tốt nhất nên sử dụng Oresol.
– Có thể áp dụng phương pháp chườm mát để giảm sưng và đau ở tuyến nước bọt.
– Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm cứng, thức ăn nhiều gia vị, cay nóng hoặc có tính acid. Thay vào đó, nên ăn các thực phẩm mềm, dễ nhai và dễ tiêu hóa như cháo, súp.
– Chỉ sử dụng thuốc kháng sinh khi nghi ngờ có bội nhiễm và phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
– Người bệnh cần được nghỉ ngơi thoải mái và tránh tiếp xúc với các đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao như trẻ em, thanh thiếu niên.
– Nếu nam giới có dấu hiệu viêm tinh hoàn hoặc nữ giới bị viêm buồng trứng, cần điều trị tại bệnh viện để được theo dõi chặt chẽ và tránh để lại những di chứng đáng tiếc.
Biện pháp phòng ngừa quai bị
– Thực hiện vệ sinh cá nhân thường xuyên, súc miệng bằng nước muối hoặc các dung dịch kháng khuẩn.
– Bảo đảm môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng, và vệ sinh các đồ chơi, vật dụng của trẻ đều đặn.
– Tránh cho trẻ tiếp xúc với những người bệnh.
– Đeo khẩu trang cho trẻ khi đi đến những nơi đông người hoặc có nguy cơ lây bệnh cao như bệnh viện.
– Biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất là tiêm phòng bằng vắc xin sởi-quai bị-rubella hoặc vắc-xin quai bị. Vắc xin quai bị hiện đang sử dụng là vắc xin vi khuẩn sống, đã được làm giảm độc tính để không gây bệnh.
– Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và nhiều cơ quan y tế ở các nước phát triển khuyến cáo sử dụng vắc xin quai bị trong chương trình tiêm chủng để phòng chống bệnh. Hiện nay, vắc xin quai bị thường được kết hợp với vắc xin sởi, rubella trong cùng một chế phẩm (MMR) để giảm số lần tiêm và đơn giản hóa quy trình tiêm phòng. Không chỉ trẻ em, người lớn đặc biệt là phụ nữ có kế hoạch mang thai nên tiêm phòng quai bị.
– Người lớn: Tiêm một liều duy nhất 0.5ml trên bắp tay.
– Trẻ em: Mũi thứ nhất tiêm khi trẻ được 12-18 tháng tuổi, mũi thứ hai tiêm khi trẻ khoảng từ 3-5 tuổi hoặc trước khi trẻ đi học. Hai mũi nên được tiêm cách nhau tối thiểu 1 tháng.
Có thể tiêm vắc xin quai bị cho trẻ ở bất kỳ độ tuổi nào, vì vậy cha mẹ đừng lo lắng nếu đã bỏ lỡ các mốc thời điểm trên.
– Phụ nữ có kế hoạch mang thai cần xét nghiệm trước khi tiêm phòng vắc xin quai bị. Trong vòng 1 tháng sau khi tiêm phòng, cần tránh mang thai. Đối với phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm phòng vắc xin quai bị-sởi-rubella.
Nguồn: internet
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ thongtinbenh để được tư vấn 24/7
