Ung thư tụy giai đoạn đầu dấu hiệu là gì hãy cùng thongtinbenh tìm hiểu và giải đáp thắc mắc này trong bài viết dưới đây của chúng tôi nhé
Ung thư tuyến tụy là gì?
Tuyến tụy là một cơ quan nằm sau phúc mạc, bao gồm ba phần chính: đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Cơ tuyến tụy có vai trò quan trọng trong tiêu hóa thức ăn (chức năng ngoại tiết) bằng cách tiết ra men tụy. Ngoài ra, tụy còn có chức năng tiết ra các hormone như Insulin và Glucagon, tham gia vào việc điều tiết quá trình chuyển hóa glucose (chức năng nội tiết).
Ung thư tụy là một bệnh lý ác tính xuất phát từ mô tụy, với hơn 95% trường hợp xuất phát từ mô tụy ngoại tiết, còn lại là từ tế bào tụy nội tiết và mô liên kết. Mặc dù nguyên nhân cụ thể gây ra ung thư tụy vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh lý này, bao gồm di truyền (đột biến gen BRCA1, BRCA2, đột biến gen PRSS1, SPINK1, hội chứng Lynch II,…); bệnh lý mạn tính tại tụy (viêm tụy, xơ nang tụy,…); và yếu tố môi trường (béo phì, hút thuốc lá, tiêu thụ rượu, v.v.).
Triệu chứng của ung thư tụy ở giai đoạn đầu thường khá mờ nhạt và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do đó, bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn và tiên lượng thường kém hơn so với các loại ung thư tiêu hóa khác. Ở Hoa Kỳ, chỉ có khoảng 10% trường hợp ung thư tụy được phát hiện ở giai đoạn sớm, trong khi có đến 53% bệnh nhân được chẩn đoán với ung thư tụy giai đoạn IV, tức giai đoạn cuối.
Dấu hiệu ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu
Triệu chứng của ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu rất đa dạng, không rõ ràng và có thể tương tự với nhiều bệnh lý khác. Điều này làm cho việc phát hiện ung thư tuyến tụy có thể bị bỏ sót cho đến khi bệnh bắt đầu lan rộng và di căn. Dưới đây là một số dấu hiệu của ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu cần được nhận biết:
1. Đau bụng và đau thắt lưng: Đau bụng thường là một trong những triệu chứng sớm phổ biến của ung thư tuyến tụy. Nó có thể xuất hiện trước khi bệnh được chẩn đoán khoảng 1-2 tháng, thường là đau ở vùng thượng vị nhưng không rõ ràng. Đau này có thể khiến bệnh nhân nghĩ rằng nó chỉ liên quan đến viêm dạ dày.
Triệu chứng đau bụng do ung thư tuyến tụy thường tăng sau khi ăn hoặc nằm ngửa, và giảm khi bệnh nhân cuộn tròn. Theo thời gian, đau bụng sẽ gia tăng và có thể lan ra phía sau lưng. Trong một số trường hợp, đau bắt đầu đột ngột và có thể gây viêm tụy cấp.
2. Hội chứng vàng da tắc mật: Khối u tuyến tụy có thể gây tắc nghẽn đường mật, dẫn đến hội chứng vàng da tắc mật. Triệu chứng bao gồm sự vàng da, vàng kết mạc mắt, nước tiểu màu sậm, phân màu xám, ngứa ở lòng bàn tay và bàn chân.
Vàng da là một triệu chứng có thể xuất hiện ở bệnh nhân ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu và thường kéo dài và gia tăng theo thời gian. Trong một số trường hợp, triệu chứng vàng da có thể khiến bệnh nhân điều tra và phát hiện bệnh ung thư tuyến tụy.
3. Chán ăn và sụt cân đột ngột: Tuyến tụy đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Khi bị tổn thương, quá trình này bị ảnh hưởng lớn, và bệnh nhân thường trải qua chán ăn và mất cân nhanh chóng. Ngoài ra, nếu khối u tuyến tụy có kích thước lớn, nó có thể ảnh hưởng đến dạ dày và gây ra ợ nóng, ợ chua, buồn nôn, và nôn mửa.
4. Đái tháo đường: Ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu có thể gây ra tăng đường huyết do rối loạn tiết Insulin và Glucagon, hai hormone quan trọng điều hòa đường huyết trong cơ thể.
Xét nghiệm cận lâm sàng chẩn đoán ung thư tụy giai đoạn đầu
Khi xuất hiện các triệu chứng hoặc dấu hiệu nghi ngờ, bệnh nhân nên đến cơ sở y tế để được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa. Tại đây, các xét nghiệm sau có thể được thực hiện để làm rõ chẩn đoán ung thư tuyến tụy:
1. Siêu âm ổ bụng tổng quát: Phương pháp này có khả năng phát hiện khối u tuyến tụy và hạch vùng lân cận. Tuy nhiên, độ chính xác của kết quả có thể phụ thuộc vào chủ quan của bác sĩ siêu âm và có thể bỏ sót những khối u tuyến tụy nhỏ.
2. Nội soi mật tụy ngược dòng và sinh thiết u tụy: Phương pháp này sử dụng ống soi mềm để đi vào tuyến tụy thông qua miệng để quan sát tổn thương tại chỗ. Ngoài ra, nội soi mật tụy ngược dòng cung cấp cơ hội tiến hành sinh thiết u tuyến tụy nghi ngờ, giúp xác định chẩn đoán.
3. Siêu âm nội soi: Siêu âm nội soi là sự kết hợp của nội soi và siêu âm. Bệnh nhân sẽ được tiến hành nội soi mật tụy và siêu âm vùng tổn thương, cung cấp thông tin chi tiết về khối u và hạch lân cận.
4. Sinh thiết tuyến tụy qua da: Trong một số tình huống, bệnh nhân có thể được tiến hành sinh thiết tuyến tụy qua da dưới sự hướng dẫn của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh.
5. Chụp cắt lớp vi tính (CT-Scan): Hình ảnh cắt lớp vi tính giúp đánh giá kích thước và đặc điểm của khối u tuyến tụy cũng như xác định tình trạng di căn hạch. Nó cũng có khả năng phát hiện tổn thương di căn xa. Điều này giúp chọn lựa phương pháp điều trị phù hợp cho bệnh nhân ung thư tuyến tụy.
6. Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI là một phương pháp hiệu quả để đánh giá khối u tuyến tụy, giúp khám phá tổn thương tụy một cách chi tiết và chính xác.
Tóm lại, việc phát hiện ung thư tuyến tụy sớm đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả của việc điều trị bệnh. Bệnh nhân ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu có nhiều cơ hội để điều trị triệt hạng, giúp giảm nguy cơ tái phát và di căn xa, cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống.
