Đau mắt đỏ hoặc viêm kết mạc là tình trạng viêm bên trong mí mắt, khiến các mạch máu trở nên rõ ràng và tạo ra màu hồng hoặc đỏ trong mắt. Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ không phải là trường hợp hiếm gặp vì bệnh này phổ biến ở mọi lứa tuổi. Lúc này, trẻ có thể cảm thấy ngứa mắt, đồng thời có nhiều dịch tiết ở khóe mắt.
1. Nguyên nhân gây đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh
Đau mắt đỏ có thể bắt nguồn từ nhiễm trùng mắt hoặc tiếp xúc với hóa chất gây kích ứng. Thông thường, nguyên nhân gây đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh là nhiễm virus hoặc vi khuẩn hoặc dị ứng tự nhiên.
Đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh có thể xuất hiện từ 1 ngày đến 2 tuần sau khi sinh. Bệnh gây ra mắt đỏ và sưng mí mắt. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này như: ống dẫn nước mắt bị tắc, nhiễm virus, vi khuẩn truyền từ mẹ sang con trong quá trình chuyển dạ… Cụ thể như sau:
1.1. Đau mắt đỏ do chlamydia
Đây là một bệnh gây ra bởi vi khuẩn chlamydia trachomatis, có thể gây đau mắt đỏ và nhiễm trùng bộ phận sinh dục. Phụ nữ mang thai mắc bệnh này nếu không được điều trị có thể truyền sang con trong khi sinh.
Các triệu chứng phổ biến của viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh do chlamydia gây ra là mắt đỏ, sưng mí mắt và chảy mủ. Những triệu chứng này có thể xuất hiện trong vòng 5 – 12 ngày sau khi sinh. Khoảng 50% các trường hợp đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh do chlamydia cũng bị nhiễm trùng ở các bộ phận khác của cơ thể như phổi và vòm họng.
1.2. Đau mắt đỏ do lậu mủ
Tương tự như đau mắt đỏ do chlamydia gây ra, đau mắt đỏ do bệnh lậu cũng có thể truyền từ mẹ sang con trong khi sinh. Bệnh sẽ bắt đầu 2-4 ngày sau sinh với các triệu chứng như mắt đỏ, sưng mí mắt và mủ dày ở mắt. Tình trạng đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh này có thể dẫn đến nhiễm trùng máu rất nghiêm trọng (nhiễm trùng huyết) và nhiễm trùng niêm mạc não và tủy sống (viêm màng não).
1.3. Đau mắt đỏ do kích ứng với thuốc
Một số thuốc nhỏ mắt được thiết kế đặc biệt cho trẻ sơ sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn có thể gây kích ứng. Trong trường hợp này, mắt của trẻ có thể hơi đỏ và hơi sưng.
1.4. Các nguyên nhân khác
Một số loại virus, vi khuẩn khác trong cơ thể người mẹ có thể gây đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh, như vi khuẩn sống trong âm đạo (dù không lây truyền qua đường tình dục), virus gây mụn rộp sinh dục…
2. Dấu hiệu đau mắt đỏ
Các dấu hiệu phổ biến của đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh bao gồm:
2.1 Mắt đỏ
Dấu hiệu đầu tiên của bệnh là lòng trắng mắt chuyển sang màu đỏ hoặc hồng. Điều này xảy ra do viêm các mạch máu nhỏ trên bề mặt mắt. Đau mắt đỏ thường bắt đầu ở một mắt, nhưng sau đó lan sang mắt kia trong vòng 24 đến 48 giờ. Bên trong mí mắt cũng đỏ bất thường, cha mẹ có thể kiểm tra bằng cách nhẹ nhàng kéo mí dưới xuống để quan sát.
2.2 Mắt có chất nhầy và tiết dịch
Khi mắt bắt đầu đỏ, mắt cũng xuất hiện chất nhầy, còn được gọi là gunk, có màu vàng, trắng hoặc xanh lá cây. Chất nhầy bắt đầu dày lên ở khóe mắt, cuối cùng bao phủ toàn bộ bề mặt của mắt. Khi trẻ thức dậy vào buổi sáng, sẽ rất khó mở mắt do tích tụ chất nhầy trong mắt.
2.3 Mắt bị sưng
Khi viêm mí mắt do đau mắt đỏ trở nên nghiêm trọng, mí mắt và khu vực xung quanh mắt sẽ bị sưng. Sưng mắt nghiêm trọng đến mức trẻ khó mở mắt.
2.4 Các triệu chứng giới hạn ở mắt
Đau mắt đỏ là một bệnh nhiễm trùng chỉ xảy ra ở mắt. Đau mắt đỏ không gây sốt, mệt mỏi, kém ăn hoặc bất kỳ triệu chứng chung nào khác.
Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay nếu:
Đôi mắt của đứa trẻ ngày càng trở nên đỏ và sưng.
Bệnh gỉ sắt mắt có màu vàng đậm hoặc xanh lá cây.
Em bé khóc liên tục và sốt cao.
Nhìn thấy màng trong mắt của bé.
Sau 5 ngày, mắt đỏ của trẻ vẫn không có dấu hiệu cải thiện.
3. Cách trị đau mắt đỏ cho trẻ sơ sinh hiệu quả
Các bác sĩ có thể điều trị đau mắt đỏ sơ sinh do nhiễm khuẩn. Quá trình điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và nguyên nhân của nó. Đối với một số điều kiện nhẹ, kháng sinh được sử dụng làm thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ mắt. Các kháng sinh khác được dùng bằng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.
Điều trị viêm kết mạc nặng ở trẻ sơ sinh có thể được kết hợp với thuốc nhỏ tại chỗ, thuốc kháng sinh đường uống và tiêm tĩnh mạch. Rửa mắt bị nhiễm trùng bằng dung dịch muối sẽ loại bỏ dịch mắt giống như mủ tích tụ và loại bỏ mầm bệnh.
Viêm kết mạc do ống dẫn nước mắt bị tắc có thể được điều trị bằng xoa bóp nhẹ nhàng giữa mắt và vùng mũi. Nếu bệnh không hết sau 1 tuổi, trẻ có thể cần can thiệp bằng các thủ thuật thông thường…
Điều trị cụ thể cho từng nhóm nguyên nhân gây đau mắt đỏ như sau:
Viêm kết mạc do Chlamydia
Thuốc kháng sinh đường uống thường được sử dụng để điều trị viêm kết mạc bao gồm erythromycin. Điều trị tại chỗ một mình là không hiệu quả vì nó không loại bỏ vi khuẩn trong vòm họng của trẻ sơ sinh, và những vi khuẩn này có thể dẫn đến viêm phổi đe dọa tính mạng nếu không được điều trị đúng cách.
Tuy nhiên, hiệu quả điều trị của erythromycin toàn thân là khoảng 80%, vì vậy thường cần phải kết hợp nó với kháng sinh tại chỗ (thuốc mỡ erythromycin) như một biện pháp bổ sung.
Viêm kết mạc do lậu cầu
Thường kết hợp với thuốc nhỏ và thuốc tích cực, trường hợp nặng nên cân nhắc sử dụng kháng sinh tiêm tĩnh mạch để điều trị viêm kết mạc do lậu cầu. Nếu không được điều trị, trẻ sơ sinh có thể bị loét giác mạc (vết loét hở trên giác mạc) có thể dẫn đến mù lòa.
Viêm kết mạc do dị ứng thuốc
Bởi vì loại viêm kết mạc này là do kích thích từ thuốc nhỏ, thường là cần thiết để dừng thuốc nhỏ và thay đổi thuốc. Trẻ sơ sinh thường khỏe hơn trong vòng 24 đến 36 giờ. Chăm sóc với các chất dinh dưỡng để bảo vệ nhãn cầu.
Viêm kết mạc do vi khuẩn và virus khác gây ra
Sử dụng thuốc nhỏ kháng sinh hoặc thuốc mỡ thích hợp để điều trị viêm kết mạc do vi khuẩn khác ngoài Chlamydia trachomatis và Neisseria gonorrhoeae gây ra. Thuốc kháng sinh tại chỗ có thể được xem xét nếu có nhiễm khuẩn thứ phát trong trường hợp dị tật bẩm sinh.
Điều trị viêm kết mạc do virus chủ yếu là giúp giảm kích ứng bằng thuốc chống viêm, đồng thời sử dụng chất bôi trơn để bảo vệ nhãn cầu và giảm kích ứng mắt.
Ngay khi cha mẹ nghi ngờ con mình bị đau mắt đỏ, họ nên đưa con đi khám. Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng mắt của trẻ và đưa ra phương pháp điều trị tùy từng trường hợp cụ thể. Cha mẹ cũng cần rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước và sau khi cha mẹ kiểm tra mắt cho trẻ để tránh lây nhiễm.
Đau mắt đỏ là một bệnh khá dễ lây lan, vì vậy cha mẹ cần cẩn thận để các thành viên khác trong gia đình không mắc bệnh của trẻ. Khi trẻ bị đau mắt đỏ, cha mẹ nên để trẻ ở nhà và không đến nơi công cộng. Các bà mẹ cũng cần thường xuyên giặt ga trải giường, khăn tắm và khăn lau cho trẻ.
