Ung thư vòm họng là gì

Ung thư vòm họng đặt ra một thách thức nghiêm trọng với sức khỏe, thường biểu hiện qua các triệu chứng liên quan đến vùng mũi họng, dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý đường hô hấp, làm cho người bệnh thường có tình trạng chủ quan và trì trệ trong việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Tại Việt Nam, ung thư vòm họng là một trong những loại ung thư phổ biến, chiếm khoảng 3% tổng số bệnh nhân ung thư được chẩn đoán hàng năm. Đặc biệt, đến 70% trường hợp mắc ung thư vòm họng thường được phát hiện ở giai đoạn tiến triển, gây khó khăn cho quá trình điều trị.

Nguyên nhân cụ thể gây ra ung thư vòm họng vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên, đã xác định một số yếu tố nguy cơ góp phần tăng khả năng mắc bệnh. Các yếu tố này bao gồm: nhiễm virus Epstein-Barr (EBV) hoặc virus Papilloma người (HPV), môi trường sống ô nhiễm (chịu tác động thường xuyên từ khói, bụi, và chất độc hại), thói quen ăn uống (tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa muối như trứng muối, cá muối, dưa cà muối), uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, yếu tố di truyền (người có người thân trong gia đình mắc ung thư vòm họng có nguy cơ cao hơn so với người bình thường), và tuổi tác (nguy cơ mắc bệnh tăng cao theo tuổi).

Giai đoạn đầu của ung thư vòm họng, còn được gọi là giai đoạn ủ bệnh, thường bắt đầu một cách âm thầm, với khối u phát triển mà không gây ra nhiều triệu chứng rõ ràng. Sau đó, xuất hiện các biểu hiện giống với các bệnh đường hô hấp, như ngạt mũi, ù tai, và đau đầu, làm cho người bệnh cảm thấy chủ quan và không chú ý đến sự xuất hiện của bệnh.

 Đau và rát họng, khản tiếng

Biểu hiện này là dấu hiệu của sự phát triển của khối u, gây tổn thương niêm mạc và cấu trúc vùng hầu-họng. Điều này dẫn đến cảm giác đau khi nói hoặc nuốt, và có thể làm tăng cường triệu chứng khản tiếng. Mặc dù những triệu chứng này có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh đường hô hấp khác, nhưng điểm phân biệt là chúng thường xuất hiện ở một bên cổ họng, tăng dần, và không giảm sau khi sử dụng thuốc điều trị.

Do đó, người có các triệu chứng về đường hô hấp cần lưu ý đến những biểu hiện phân biệt. Nếu đã thử sử dụng thuốc điều trị như cho cảm cúm, đau họng mà không có cải thiện trong thời gian kéo dài 3 tuần, nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tầm soát ung thư vòm họng.

Ngạt mũi

Triệu chứng ngạt mũi một bên là biểu hiện điển hình của ung thư vòm họng. Ban đầu, ngạt mũi có thể xuất hiện từng cơn và có thể đi kèm với chảy máu mũi. Điều này thường là do khối u phát triển về phía trước, chèn ép vào lỗ mũi sau hoặc gây nhiễm trùng và viêm mũi.

Ho có đờm

Biểu hiện của ho trong ung thư vòm họng thường là ho kèm theo đờm dai dẳng. Các loại thuốc chống ho và chống cảm chỉ giúp giảm nhẹ các triệu chứng một thời gian.

 Đau đầu

Cơn đau đầu thường xuất hiện âm ỉ và từ từ, nhưng vì mức độ đau thấp nên ít khi gây quấy rối.

 Ù tai

Triệu chứng này thường là ù tai một bên, thường kèm theo cảm giác như nghe tiếng ve trong tai.

 Nổi hạch

Người mắc ung thư vòm họng thường phát hiện nổi hạch ở vùng cổ, và việc sờ vào 2 vị trí hạch dưới cằm có thể dễ dàng phát hiện. Các hạch này phát triển lớn, cảm giác đau và không di động. Tổng thể, các triệu chứng này có thể tương tự với các bệnh đường hô hấp thông thường. Tuy nhiên, sự chú ý đặc biệt đến những triệu chứng kéo dài và không giảm sau khi sử dụng thuốc là quan trọng để nhận biết và xác định nguyên nhân một cách nhanh chóng.

Chẩn đoán ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu đòi hỏi sự chú ý đặc biệt khi theo dõi các triệu chứng đặc trưng được mô tả trước đó. Việc đến khám và tầm soát ung thư vòm họng là cực kỳ quan trọng khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào, đặc biệt là những triệu chứng phân biệt liên quan đến bệnh ung thư vòm họng, giúp bác sĩ dễ dàng hơn trong việc chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị.

Thăm khám

Quá trình thăm khám bao gồm việc bác sĩ quan sát từ đầu tới cổ để kiểm tra các hạch. Sau đó, người khám được yêu cầu há miệng ra để bác sĩ thăm khám các cơ quan trong miệng như lưỡi và vòm họng.

Nội soi họng

Sử dụng các dụng cụ nội soi chuyên dụng để phát hiện bất thường trong vòm họng. Khối u vòm họng thường có thể được nhìn thấy trên nội soi ở giai đoạn sớm, và nó cũng giúp đánh giá mức độ lan rộng của khối u cũng như các nguy cơ như võ u và chảy máu.

Chẩn đoán hình ảnh

Sử dụng hình ảnh X-quang, cắt lớp vi tính, hoặc cộng hưởng từ để xác định chi tiết liên quan đến khối u, bao gồm kích thước, hình dạng, và mức độ tác động lên các mô mềm.

 Điều trị ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu

Phương pháp điều trị phổ biến cho ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu là xạ trị và hóa trị. Phẫu thuật cũng có thể được xem xét, nhưng do tính nguy hiểm và vị trí của ung thư, nó thường không được ưa chuộng. Cả ba phương pháp điều trị đều có thể được sử dụng độc lập hoặc kết hợp, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Xạ trị

Xạ trị sử dụng tia năng lượng cao để phá hủy tế bào ung thư. Trong trường hợp khối u nhỏ, xạ trị bằng chiếu tia ngoài có thể đủ để điều trị. Xạ trị bên trong (liệu pháp tia phóng xạ gần) có thể được sử dụng để tiếp cận và tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả hơn.

Hóa trị

Hóa trị sử dụng các hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư. Các loại thuốc hóa trị có thể được sử dụng qua đường uống, tiêm tĩnh mạch, hoặc cả hai. Hóa trị có thể được thực hiện độc lập hoặc kết hợp với xạ trị để tăng hiệu quả điều trị.

Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể được xem xét để cắt bỏ các hạch bạch huyết ung thư ở cổ, hoặc trong một số trường hợp, để cắt bỏ một khối u ở vòm họng. Tuy nhiên, do đặc tính nguy hiểm và vị trí của ung thư, phẫu thuật không phải lúc nào cũng là lựa chọn hàng đầu.

Điều trị ung thư vòm họng đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực lớn từ bệnh nhân. Chế độ ăn uống cân đối và việc tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ sau mỗi liệu pháp có thể cải thiện tiên lượng sống và chất lượng cuộc sống của người bệnh.